“วิทยาศาสตร์ครึ่งหนึ่ง หลักศาสนาครึ่งหนึ่ง” วิธีสร้างมัสยิดปลอดบุหรี่ในแบบของมัสยิดนูรุลฮีลาลบ้านบุดี ที่เชื่อว่าคนเลิกสูบได้หากมีใจที่ศรัทธา

“มนุษย์ทุกคนมีหน้าที่ดูแลร่างกายของตน เพราะว่าเป็นสิ่งที่พระเจ้าให้มา อะไรก็ตามที่เราทำแล้วก่อให้เกิดความเสื่อมเสียต่อร่างกายก็ถือว่าเป็นเรื่องที่ผิด”

ผศ.ดร.อับดุลเลาะ หนุ่มสุข ผู้ทรงคุณวุฒิจุฬาราชมนตรี กล่าวไว้ในรายการวิทยุนับเราด้วยคน EP.19 เมื่อวันที่ 23 ตุลาคม 2564 นั่นหมายความว่าการกระทำใดที่ทำให้ร่างกายหรือจิตใจของตัวเองเสื่อมเสียคือเรื่องที่ผิด รวมไปถึงการสูบบุหรี่ก็ด้วย

หลายๆ มัสยิดก็พยายามรณรงค์การลดบุหรี่ในกลุ่มคนมุสลิม เนื่องจากภาคใต้เป็นพื้นที่ที่มีการสำรวจว่ามีอัตราการสูบบุหรี่สูงที่สุดเมื่อเทียบกับภาคอื่นๆ ปัญหานี้จึงต้องมีการเร่งแก้ไข วิธีการเอาหลักศาสนามาเข้าช่วยทำให้คนมุสลิมเข้าใจถึงโทษของการทำร้ายตัวเองด้วยบุหรี่ได้มากยิ่งขึ้น แต่ก็ขึ้นอยู่กับแต่ละมัสยิดด้วยว่าจะตีความว่าบุหรี่ผิดหลักศาสนาในแบบไหน

“แล้วแต่ทัศนะของแต่ละมัสยิดว่าเขามองบุหรี่ยังไง อย่างที่นี่อิหม่ามไม่เห็นด้วยกับบุหรี่ มองว่าบุหรี่คือ ฮารอม”

สูดินเล่าว่าที่มัสยิดนูรุลฮีลาลบ้านบุดีมองว่าบุหรี่คือ ‘ฮารอม’ คำนี้มีความหมายว่า ‘ห้าม’ ซึ่งตรงกันข้ามกับคำว่า ฮาลาล คำที่คนทั่วไปได้ยินกันบ่อยๆ ที่แปลว่า อนุญาต คำว่าฮารอมเมื่อนำมาใช้ในบริบทของศาสนาก็จะหมายถึงสิ่งที่ศาสนาห้าม

ฮารอมรวมไปถึงสิ่งที่ห้ามนำมาบริโภค เช่น สุกร สุนัข หมูป่า ลิง แมว รวมไปถึงอาหารหรือเครื่องดิ่มที่มีส่วนผสมจากแอลกอฮอล์ นอกจากนี้ยังมีการอธิบายเพิ่มว่าอะไรก็ตามที่นำไปสู่การกระทำที่ต้องห้าม สิ่งนั้นก็เป็นฮารอม เช่น นอกจากคนที่สูบบุหรี่จะฮารอมแล้ว ผู้ขาย ผู้ผลิต และผู้เกี่ยวข้องก็ถือว่าละเมิดสิ่งต้องห้ามเหมือนกัน

นอกจากนี้ที่มัสยิดแห่งนี้ยังมีคู่มือที่เอาไว้ใช้อธิบายการสูบบุหรี่อีกด้วย คู่มือคุฏบะฮฺ จัดทำโดยแผนงานสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.)

“จงอย่าสร้างความเดือดร้อน หรือความเสียหายให้กับตัวเองและผู้อื่น”

ข้อความนี้ถูกระบุไว้ในคู่มือดังกล่าว พร้อมมีการอธิบายเพิ่มว่า ผู้สูบเองก็จะเป็นคนที่เสียสุขภาพ ในขณะเดียวกันการพ่นควันบุหรี่ออกมาสู่บรรยากาศก็จะทำให้คนอื่นที่อยู่รอบข้างต้องสูดดมควันบุหรี่เข้าปอด ซึ่งนี่ถือว่าเป็นการกระทำที่ละเมิดสิทธิของผู้อื่นอย่างรุนแรง เพราะผู้สูบกำลังสร้างความเสียหายให้กับสุขภาพของคนอื่น

ที่มัสยิดนูรุลฮีลาลจึงต้องหลักศาสนามาใช้ประกอบการช่วยคนในชุมชนลดบุหรี่ โดย ดรอสะ มะสาและ อิหม่ามประจำมัสยิดนูรุลฮีลาลบ้านบุดี มองว่าทั้งเหตุผลทางวิทยาศาสตร์และหลักศาสนาเป็นสองสิ่งที่เอามาใช้ได้ ทั้งนี้ถ้าบริบทฝั่งใดฝั่งหนึ่งเป็น การลดบุหรี่ในชุมชนอาจจะทำไม่ได้เต็มที่

“สมมติว่าคะแนนเต็ม 100 เราเอาหลักวิทยาศาสตร์มาช่วยครึ่งนึง และหลักศาสนามาช่วยอีกครึ่ง ถ้าขาดฝั่งใดฝั่งหนึ่งไป มันก็จะไม่เต็มที่”

อิหม่ามกล่าว ข้อดีของการนำหลักศาสนามาใช้ก็คือ ไม่ว่าบุคคลผู้นั้นจะอยู่ที่ไหน แต่ถ้าหากเขามีใจที่ศรัทธาต่อพระเจ้า เขาก็จะมีภูมิคุ้มกันกับตัวเองได้ว่าไม่ควรสูบบุหรี่