‘ไลฟ์สดดูดวงฟรี ทำงานบ้าน และเสิร์ฟอาหาร’ วันคริสต์มาสของอดีตผู้ต้องขังหญิง แรงงานข้ามชาติ และคนไร้บ้าน
วันนี้อาจไม่ใช่วันจันทร์ที่โหดร้ายสักเท่าไร เพราะมันตรงกับ ‘วันคริสต์มาส (Christmas Day)’
คริสต์มาสถือเป็นวันสำคัญของชาวคริสต์ แต่คนศาสนาอื่นๆ หรือไม่ได้นับถืออะไรเลยก็ตาม ก็ยังตื่นเต้นกับวันนี้เหมือนกัน
คริสต์มาสทำอะไรดี? กลายเป็นหนึ่งคำค้นหาที่คนพิมพ์ลงกูเกิล เพื่อหาไอเดียว่าพวกเขาจะฉลองวันนี้อย่างไร
เราเลยอยากชวนทุกคนไปคุยกับอดีตผู้ต้องขังหญิง แรงงานข้ามชาติ และคนไร้บ้านว่า พวกเขามีแผนทำอะไรบ้างในวันนี้
“อยากไลฟ์สดดูดวงฟรี”
สิ่งที่ ‘หนึ่ง’ หรือ ‘หมอหนึ่งสายมู’ อยากจะทำในวันคริสต์มาสนี้ เพราะเป็นวิธีโปรโมทอย่างหนึ่งที่จะทำให้คนรู้จักมากขึ้น เข้ามาเป็นลูกค้าให้เธอเปิดไพ่ดูดวง
ช่วงเทศกาลต่างๆ ที่ผ่านมา หมอหนึ่งก็เลยไลฟ์สดดูดวงฟรีมาตลอด ผ่านเพจเฟซบุ๊กของเธอ ผลตอบรับอาจจะไม่ได้มาก แต่ก็ทำให้หนึ่งอยากลองทำสิ่งนี้ไปเรื่อยๆ บวกกับตัวเธอเองมีงานประจำ เวลาที่สามารถมาทำงานดูดวงเลยจะเป็นช่วงวันหยุดเสาร์อาทิตย์ หลังเลิกงาน หรือวันสำคัญต่างๆ
หนึ่งเรียนรู้วิธีดูไพ่สมัยที่เธอยังเป็นผู้ต้องขังหญิง ในเรือนจำมีการฝึกอบรมอาชีพให้คนที่สนใจ เพื่อใช้หาเลี้ยงตัวหลังออกจากเรือนจำ หนึ่งเลือกเรียนดูไพ่ เพราะรู้สึกว่าเป็นสิ่งที่น่าสนใจ
“การเป็นหมอดูสำหรับเรา คือเป็นที่รองรับสำหรับคนที่เครียด กำลังคิดไม่ออก อาจจะมีปัญหาชีวิต หรืออาจจะเคยคิดผิดทำพลาด เราเลยอาจเป็นหมอดูที่รับฟังความทุกข์ของลูกค้า แล้วมีไพ่ที่ให้คำแนะนำชีวิตทำให้เขาดีขึ้น”
ในเรือนจำเองก็มีการจัดกิจกรรมเทศกาลต่างๆ เช่นเดียวกับข้างนอก หนึ่งย้อนกลับไปที่ช่วงเวลานั้น แล้วเล่าให้ฟังว่า จะมีการจัดกิจกรรมต่างๆ อย่างเช่นร้องเพลง ทำให้วันนั้นจะไม่เหมือนวันอื่นๆ แม้ว่าพวกเขาจะอาศัยอยู่ในเรือนจำเหมือนเดิมก็ตาม
“เพราะอยู่หลายปีมั้ง ตอนนั้นเราเลยเฉยๆ กับวันคริสต์มาส (หัวเราะ) แต่ถามว่ามีความสนุกไหม ก็มีนะ มีมุมที่เราไม่เคยเห็น จากที่เช้าลงมาเย็นขึ้นนอน กลายเป็นว่ามีการละเล่นให้เราได้เล่น ได้หัวเราะบ้าง มันก็มีความสุข ได้อยู่กับเพื่อนๆ ทุกคน
“แต่เอาจริงๆ นะ ถ้าวันไหนเป็นวันที่มีกิจกรรม มันก็จะเป็นวันที่โอเคสำหรับเพื่อนๆ ทุกคน เพราะบางคนไม่มีญาติมาเยี่ยม เขาก็จะได้เล่นได้มีความสุขบ้าง”
เทศกาลอาจเป็นช่วงที่บางคนเตรียมลายาวๆ ไปพักผ่อนชาร์ตพลังและเฉลิมฉลองให้ตัวเอง โดยเฉพาะคนวัยทำงาน แต่สำหรับ ‘หญิง’ ถ้าเลือกได้ขอทำงานดีกว่า ยิ่งช่วงเทศกาลที่คนออกไปพักผ่อน เธอจะไปที่บ้านพวกเขา เพื่อทำความสะอาด เตรียมบ้านให้พร้อมต้อนรับเจ้าของกลับมา
“ส่วนใหญ่เราจะทำงานหมด ช่วงปีใหม่ยิ่งรับทำ เพราะมันได้เงินพิเศษประมาณ 500 บาท”
คริสต์มาสปีนี้หญิงเลยยังไม่มีแผนในใจว่า อยากทำอะไร แต่เพราะมันตรงกับวันจันทร์ทำให้รู้แน่ๆ ว่า สิ่งหนึ่งที่เธอจะทำ คือ ทำงาน
อีกเหตุผลหนึ่ง คือ การลางานสำหรับแรงงานข้ามชาติอย่างหญิง ที่พ่วงด้วยอาชีพทำงานบ้าน ไม่ใช่เรื่องง่าย แม้ตามกฎหมายพวกเขาจะได้สิทธิลาเช่นเดียวกับแรงงานคนอื่นๆ แต่หญิงบอกว่าในทางปฎิบัติจริงยังยาก เพราะนายจ้างหลายคนไม่ยอม หรือไม่พอใจถ้าลูกจ้างจะหยุด อำนาจต่อรองฝั่งลูกจ้างก็มีน้อยกว่า หากเลือกงานอาจดีกับทุกฝ่าย แต่ถ้าเป็นไปได้หญิงก็อยากมีวันหยุด เพื่อออกไปใช้ชีวิตเหมือนคนอื่นๆ
“ถ้าไม่จำเป็นเราก็ไม่อยากหยุด เพราะเป้าหมายหลักของพี่น้องแรงงานข้ามชาติส่วนใหญ่ คือ อยากทำงาน อยากได้เงิน แต่ถามว่าเราอยากได้วันหยุดไหม อยากนะ แต่ถ้าหยุดแล้วไม่ได้เงินก็ไม่มีใครอยากหยุด เพราะมันมีรายจ่ายเกิดขึ้นทุกวัน”
‘นวล’ (นามสมมติ) ก็เป็นอีกคนที่ขอเลือกทำงานในวันคริสต์มาส อาจจะลากยาวไปถึงต้นปีหน้า เพราะเป็นช่วงที่มีการจัดงานฉลองเยอะ ทำให้งานที่นวลทำอย่างรับจ้างเสิร์ฟอาหารในงานเลี้ยง จึงแน่นไปด้วย
“มีงานถึงสิ้นปีเลย งานแน่นมากช่วงใกล้ปีใหม่”
รับจ้างเสิร์ฟ ไม่ได้เป็นอาชีพเดียวที่นวลทำ ยังมีงานอื่นๆ อีก ไม่ว่าจะต่อคิวซื้อของ ไปเชียร์มวย หรือรับบทเป็นหน้าม้าในงานอีเวนต์ต่างๆ เพื่อหาเงินมาดูแลตัวเอง และเปลี่ยนสถานะจาก ‘คนไร้บ้าน’
ทุกๆ วันที่ตารางชีวิตอัดแน่นด้วยงาน บางคนเห็นแล้วเหนื่อย แต่นวลชอบ เพราะมันแปลว่าเธอจะมีรายได้แน่ๆ เป็นสิ่งหนึ่งที่ช่วยให้เธอตั้งตัว และไม่ต้องกังวลว่าจะกลับไปอยู่ในจุดที่ไม่มีเงิน ทำให้ต้องกลายเป็นคนไร้บ้าน
“เราอยากทำงานแบบนี้ไปเรื่อยๆ เท่าที่เราได้ เพราะเราชอบและรักงานที่เราทำ ถ้าทำไม่ไหวถึงจะหยุดทำ”