#เมนส์มาลาได้ การเคลื่อนไหวของกลุ่มแรงงานหญิงในภาคเหนือ เพราะการเป็นประจำเดือนไม่ใช่เรื่องง่าย ทุกคนควรมีสิทธิ์ได้ลาพัก

“ตอนที่อายุ 15-16 ปี พี่เป็นหนักมาก หน้าซีดเป็นลมเลย มันลุกไม่ได้จริงๆ แล้วก็อาเจียนตลอด ต้องกินยาถึงจะช่วย”

ยินแชร์ประสบการณ์ตอนที่ประจำเดือนมาให้ฟังว่า ส่งผลกระทบกับชีวิตของเธออย่างไร โดยเฉพาะตอนทำงาน ยินทำอาชีพแม่บ้านมาเกือบ 20 ปี นับตั้งแต่ที่เธอย้ายจากประเทศบ้านเกิดพม่า เข้ามาทำงานในไทย งานของยินต้องอาศัยแรงกายเป็นหลัก งานทำความสะอาดอาศัยการเคลื่อนไหวค่อนข้างเยอะ ทำให้เวลาที่เมนส์มาถือว่าเป็นช่วงยากสำหรับยินที่จะทำงาน ไม่นับรวมอาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นตอนเป็นเมนส์ ถ้าเป็นไปได้ยินเลือกที่จะลาตลอด

เป็นความโชคดีของยินที่ผ่านมาเจอนายจ้างเข้าใจเรื่องนี้ และอนุญาตให้เธอลาได้ แม้ตอนนี้ยินจะตัดสินใจรับงานทำความสะอาดจบเป็นครั้งๆ ไป ไม่ทำประจำที่บ้านหลังใดหลังหนึ่ง ทำให้ยิ่งเพิ่มความสะดวกในการลา แต่ยังมีลูกจ้างทำงานบ้าน หรือแรงงานคนอื่นๆ ที่ไม่สามารถลางานได้อย่างยิน

‘ค่าจ้าง’ เป็นคำตอบ การลาหยุดครั้งหนึ่งอาจทำให้นายจ้างงดจ่ายเงินพวกเขา หลายคนเลือกที่จะมาทำงานแม้จะป่วยก็ตาม

“มันเป็นวัฒนธรรมไปแล้ว พี่น้องเราไม่กล้าพูดว่าเป็นเมนส์จะขอลา เขาเกรงใจนายจ้างกัน ก็กินยาพาราแทน แล้วทนๆ เอา 

“ถ้าไม่ป่วยหนักๆ ก็ไม่มีใครอยากลาหรอก ถึงกฎหมายจะเขียนว่าลาได้แล้วต้องได้เงินด้วย แต่เอาจริงๆ นะที่เชียงใหม่ คือ ไม่ได้ ต่อให้วันนั้นคุณป่วยจริงๆ ลาไปนายจ้างก็ไม่ให้เงิน จะมีแค่โรงงานใหญ่ๆ บริษัทใหญ่ๆ หรือบางที่ทำโอทียังได้ชั่วโมงละ 40 บาทอยู่เลย”

การลางานสำหรับลูกจ้างถือเป็นเรื่องยากเสมอมา ไม่ว่าจะมีโอกาสนายจ้างไม่อนุญาตสูง หรือลาแล้วไม่ได้เงิน แต่ยังไงก็เป็นสิทธิของแรงงานที่ต้องได้ลาเมื่อต้องการ อย่างเช่นตอนที่เป็นเมนส์ กลุ่มคนงานหญิงฯ ที่เห็นความสำคัญเรื่องนี้ จึงผลักดันข้อเรียกร้องนี้ พวกเขาก็เชื่อเช่นกันว่า เป็นสิทธิ์ของแรงงานที่จะได้รับความคุ้มครอง และลาหยุดเมื่อป่วย โดยได้รับค่าจ่าง

ข้อเรียกร้องของกลุ่ม คือ หนึ่ง – ให้แรงงานทุกคนที่ช่วงเมนส์มา สามารถลางานได้ 3-5 วัน นอกจากนี้ยังมีข้อเรียกร้องอื่นๆ เพื่อเด็กและสตรี อาจเป็นกลุ่มเป้าหมายหลักในการทำงาน เช่น แจกผ้าอนามัยฟรีทั่วประเทศ สาม – รัฐต้องจัดสวัสดิการให้เด็กทั่วหน้า จัดที่พักฉุกเฉินให้เด็กและสตรีที่ได้รับผลกระทบจากความรุนแรง ฯลฯ

“เราตัดสินใจเพิ่มข้อกฎหมายในกฎหมายคุ้มครองแรงงาน เพราะว่าถ้าจะแก้กฎหมายมันต้องผ่านสภา ผ่านอะไรหลายๆ อย่าง เป็นระดับประเทศเลย ถ้าอย่างนั้นก็เพิ่มเข้าไปที่กฎหมายคุ้มครองแรงงานแทน เพราะมีกำหนดวันหยุดวันลาอยู่แล้ว แค่เพิ่มอันนี้เข้าไปเฉยๆ”